Echternach, LU

Complexe scolaire "Millermoaler Schull"

In Echternach, een stad in het Groothertogdom Luxemburg, ligt langs de oevers van de rivier de Sûre, een scholencampus die aan uitbreiding toe is. Met dit bouwproject wil men een bijzonder schoolgebouw creëren dat zich helemaal richt op de toekomst en dat een interessant scholenconcept, een mooi ogend gebouw en een ecologische constructie samenbrengt. De thermische onderbreking Schöck Sconnex® maakt dit bouwproject rendabel en duurzaam, want het zorgt voor een thermische scheiding tussen de betonnen vloerplaat en muren van het geventileerde gevelsysteem op de benedenverdieping.

De Luxemburgse architecten van het studiebureau WW+ van Esch-sur-Alzette en de bouwingenieurs van de firma SGI Ingénierie S.A. afkomstig uit Junglinster hebben met dit complex al een knap staaltje bouwtechniek laten zien: een fundering op 160 palen. Deze zeer ongebruikelijke fundering was nodig omdat het gebouw zich zo dicht bij de rivier bevindt die bij extreme weersomstandigheden buiten zijn oevers kan treden en de omliggende terreinen onder water kan zetten.

Bescherming bij overstromingen

De vloerplaat 'zweeft' op een hoogte van 70 cm boven het hoogste overstromingspeil in meer dan 100 jaar. De constructie op heipalen verheft het gebouw dus boven de overstromingszone. Bovendien zorgt deze fundering ervoor dat de verplaatsing van het water binnen het gebouw tot een minimum wordt beperkt. Voor Madlen Hilsamer, architecte van het bureau WW+, waren de fundering op heipalen en de isolatie van deze zone een 'pittige klus'. De vloerisolatie onder het volledige vloerplaatoppervlak en een wandisolatie ter hoogte van de aansluitingen met de palen was te gecompliceerd en te duur, want de werkruimte onder het gebouw was moeilijk toegankelijk en voor de isolatie van de palen zou er speciaal materiaal nodig zijn geweest dat op maat moest worden gemaakt.

Thermische ontkoppeling dankzij Sconnex®

Het systeem Schöck Sconnex® type W bood een duurzame oplossing voor dit probleem. Dit bouwproduct zorgt voor een directe thermische scheiding van de betonnen muren op de benedenverdieping en de vloerplaat. Bovendien kon het isolatieniveau zo worden verplaatst naar de bovenzijde van de vloerplaat, buiten bereik van de overstromingszone. “Op die manier konden we heel wat besparen op isolatiemateriaal, want de plaatsen die zijn ontkoppeld met dit bouwproduct, hoeven niet meer aan de buitenkant te worden geïsoleerd,” verklaart de architecte. Naast besparen was het belangrijkste doel van dit nieuwe productassortiment van Schöck vooral het aantal koudebruggen terugdringen en dus bijdragen tot een betere energiebalans van het gebouw. Dankzij Schöck Sconnex® zijn er tot wel 55% minder koudebruggen en het warmteverlies door overdracht kan met 10% worden teruggedrongen. Op die manier brengen we niet alleen het verwarmingsverlies terug, maar voorkomen we ook condensatie- en schimmelvorming, twee belangrijke gevolgen van koudebruggen. Lutz Schnabel, productontwikkelaar bij Schöck, vat het als volgt samen: “Een product uit het Sconnex®-gamma combineert opmerkelijke isolatiewaarden met een verhoogde belastingscapaciteit. Deze factoren zorgen voor een betere economische rentabiliteit en duurzaamheid van de gebouwen. Bouwknopen worden tot een minimum beperkt en de vaak vereiste muurisolatie is niet langer nodig.”

Een gegarandeerde ontwerpveiligheid

In Echternach werden de Sconnex®-elementen boven op de palen geplaatst in lijn met de buitenmuur en, naargelang de berekende belasting, op een welbepaalde afstand van de vloerplaat. Op die manier zijn de palen statisch gekoppeld aan de muren en is de vloerplaat tegelijkertijd door Sconnex®-elementen type W thermisch onderbroken. De drukbestendige isolatie-element Sconnex type W Part Z wordt aangebracht in de tussenruimtes tussen de Sconnex®-elementen type W. Sconnex® werd al in ongeveer 2000 bouwprojecten in Oostenrijk en Zwitserland probleemloos ingezet en ook in België werd het al in verschillende projecten toegepast.

Een gebouw met meerdere facetten

Scholieren en leerkrachten hebben groot gelijk dat ze uitkijken naar hun nieuwe schoolgebouw 'Scholencampus Echternach' dat in juni 2023 in gebruik wordt genomen. Het complex is meer dan 100 m lang en heeft grote lokalen voor allerlei ontwikkelings-, leer- en kennismakingsactiviteiten. Om te passen binnen de stedelijke omgeving, is het gebouw aan de oevers van de Sûre onderverdeeld in verschillende hoogteniveaus terwijl de lokalen binnen in het gebouw veeleer de verschillende leerzones weerspiegelen. Dit scholencomplex is immers gebaseerd op een nieuw 'geïntegreerd model' dat drie takken omvat: basisonderwijs met leslokalen, “la Maison Relais” met een bijzondere vorm van buitenschoolse opvang en het CDI, het Centrum voor intellectuele ontwikkeling, waar kinderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking terechtkunnen.

Het flexibele gebruik van de ruimtes zorgt voor synergiën

De verlichte inkomhal heeft een groot open trappenhuis dat fungeert als verbinding tussen de drie zones. De drie gebruikersgroepen zullen weliswaar worden opgevangen in de verschillende delen van het gebouw, maar zij zullen ook ruimtes met elkaar delen waardoor er dus enerzijds minder ruimte nodig is en anderzijds zal dit de sociale contacten en synergiën bevorderen. Om dit te bereiken, lopen de speelzones en gangen gedeeltelijk over in de leszones die op die manier tegelijkertijd kunnen dienstdoen als zones voor spel, tentoonstellingen, opvang en rust.

Praktische omzetting van het globale leerplan

Er zijn speciale ruimtes voorzien voor taalontwikkeling en bewegingsleer. Zo is er bijvoorbeeld een ruimte voor logopedie, een ruimte voor motorische ontwikkeling met een grote klimmuur en een ruimte met een opblaasbaar kussen waarop de kinderen hun mobiliteit en evenwicht kunnen oefenen. Naast onderwijsdoelstellingen nodigt het gebouw ook uit om op ontdekking te gaan. In de keuken van de dagschool kan je binnenkijken. Zo kunnen de kinderen zien hoe het keukenpersoneel de groenten snijdt en in de potten roert. Ze kunnen dus met andere woorden zien wat ze 's middags op hun bord krijgen. Op het dak is er een tuin met een prachtig uitzicht over de rivier en de stad en hier kunnen de kinderen tuinkruiden en groenten kweken. Globaal leren op de allerbeste manier - wat er op het dak gekweekt wordt, wordt in de keuken bereid tot een maaltijd.

Duurzame grondstoffen met het oog op een goed klimaat

Het schoolgebouw is ontworpen als een hybride constructie. Om de juiste weerstand en stijfheid te garanderen, werd er beton gebruikt voor de sokkel en de trappenhuizen. De bovenliggende verdiepingen werden grotendeels opgetrokken uit prefabelementen van massief hout. Architecte Madlen Hilsamer is heel blij met het feit dat hout als grondstof niet alleen een zekere warmte geeft aan het gebouw, maar dat het ook “een duurzaam bouwelement is omdat het een hernieuwbare grondstof is die een aanzienlijke hoeveelheid CO2 absorbeert”.